Tijdens de bijeenkomst “Challenge Waarde van Afval” kwamen circulaire ondernemers, afvalverwerkers en vertegenwoordigers van gemeenten samen om een belangrijk vraagstuk aan te pakken: hoe maken we van bedrijfsafval opnieuw waardevolle grondstoffen? Het evenement bracht urgente thema’s naar voren, van plastics en textiel tot pallets en windturbine-afval, en legde een groeiende behoefte aan samenwerking bloot.

Van restafval naar grondstof

De bijeenkomst werd geopend door Annabel Thomas van Collectief Circulair, die benadrukte hoe innovatie ontstaat als verschillende partijen elkaar ontmoeten. Milieu Service Nederland, lichtte toe hoe hun sector zelf transformeert: “Van boefjes naar transparantie.”

Een concreet voorbeeld kwam van Max Kwantes van Patina Dakdenkers. Zijn bedrijf produceerde in 2022 nog 5,4 miljoen kilo gemengd bouw- en sloopafval — goed voor een kostenpost van €500.000 per jaar. Door 25 afvalstromen te scheiden en in te zetten op circulair bitumen, bespaarde Patina inmiddels €200.000 per jaar. “Kostenefficiëntie was de sleutel om de organisatie mee te krijgen,” aldus Kwantes. De dakdekkersbranche, die aanvankelijk huiverig was, ziet nu steeds meer voordelen in circulaire materialen.

Ook GP Groot presenteerde hun aanpak met het programma Circulair in Bedrijf. Dit richt zich op het begeleiden van bedrijven naar zero waste door bronscheiding, hergebruik en bewustwording. Hun ‘Aan de slag safari’s zijn een vervolg op deze Challenge en betrekt sectoren als zorg, onderwijs en bouw bij concrete stappen richting circulaire ketens.

Innovatie en maatschappelijke waarde

Via Open Space Technology brachten de deelnemers zelf thema’s naar voren. Monique van NoWaste Decorations, geeft bijvoorbeeld afgekeurd textiel een tweede leven. Zij maakt er isolerende gordijnen van voor huishoudens met een kleine beurs — een initiatief dat niet alleen afval reduceert, maar ook bijdraagt aan het tegengaan van energiearmoede. “De keten sluiten is essentieel, maar de creatieve kant geeft mij de meeste energie,” vertelde ze. Er werd een oproep gedaan aan gemeenten om dit soort initiatieven beter te ondersteunen en structureel op de agenda te zetten.

Ook harde plastics en wegwerppallets kwamen aan bod, een grote ergenis van Max Kwantes. Jaarlijks verdwijnen in Nederland 10 miljoen houten pallets — gelijk aan 1.000 voetbalvelden aan bomen. Deelnemers pleitten voor statiegeldsystemen, kunststof alternatieven en strengere producentenverantwoordelijkheid.

De tafels hadden verder zeer diverse onderwerpen, van het scheiden van afval voor kleine ondernemers in de bouw, tot een ruilbeurs voor kerstdecoratie, van het recyclen van statiegeldflessen, tot kunstonderwijs met restmaterialen. Deze diverse onderwerpen worden opgevolgd door de organisatie.

Gemeenten als partner in transitie

Een terugkerend thema was de rol van gemeenten. Ondernemers gaven aan dat wetgeving en trage processen de circulaire transitie belemmeren. Er klonk een duidelijke wens voor meer experimenteerruimte, vroegtijdige betrokkenheid van gemeenten en ruimte om te leren van fouten. Wethouder Piet Burgering vond ook dat de gemeente eerder betrokken moet worden, en dat eerder in het ontwerpproces nagedacht moet worden over het afval dat een product creëert: “We praten vaak over afval aan het einde van de keten, maar de echte winst zit in het ontwerp en de lokale maakindustrie.”

Daarnaast werd opgeroepen tot een gelijk speelveld voor circulaire ondernemers, vooral op het gebied van aanbestedingen. Gemeenten zouden niet langer alleen op prijs moeten sturen, maar duurzame bedrijven daadwerkelijk moeten belonen.

Samen bouwen aan een circulaire toekomst

De bijeenkomst maakte duidelijk dat circulaire transitie geen toekomstvisie meer is, maar dagelijkse realiteit. Met wetgeving vanuit Europa en een groeiend bewustzijn bij bedrijven, ligt er een kans om van afval een waardevolle grondstof te maken. Cruciaal daarbij is samenwerking tussen ondernemers, overheden en maatschappelijke organisaties.

Deze bijeenkomst werd georganiseerd in opdracht van Greenbiz en werd mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie, JTF IJmond, Kansen voor West en de Provincie Noord-Holland.